Havacılık Tarihi

Havacılık ve Uçağın İcadı:

Havacılık, on dokuzuncu yüzyılın sonlarına doğru teknolojik olarak gelişmeye başlamıştır. Planörler, türlü türlü hava araçları ve ilkel uçaklar bir sürü inovatif insanlar tarafından geliştiriliyor ve kullanılıyordu. Havacılığın öncüleri olan bir sürü isim vardır ancak en büyük öncülüğü yapan ve en büyük etki bırakan isim Wright kardeşlerdir. 

Wilbur Wright 16 Nisan 1867’de İndiana eyaletinin Millville şehrinde dünyaya gelmiştir. Orville Wright ise 19 Ağustos 1871’de Ohio eyaletinin Dayton şehrinde doğmuştur. İki kardeş de ilk uçağın icat edilmesine öncülük etmişlerdir. Wright kardeşler 1901’de başarılı bir şekilde uçuş yapabilen bir makine icat edebilmek için gerekli aerodinamik bilgiyi araştırmalar sayesinde elde etmişlerdi. Elde ettikleri aerodinamik bilgiler sayesinde 1902’de bir planör yapmıştı. Planörün sahip olduğu kanatlar, arka kanat ve genel fiziksel yapısı sayesinde başarıyla uçuş gerçekleştirilmişti. Ancak bu planörde bir motor yoktu ve planörün uçuş hareketi tamamen dış etkenler sayesinde oluyordu. 

Planörde elde ettikleri başarı sonrası devam ederek motor aracılığıyla uçuş yapmak istediler ancak o dönemde hiçbir motor üreticisi Wright kardeşlerin hafif ama yeterince güçlü olacak şekilde istedikleri motoru üretemiyordu. Bu nedenle Wright kardeşler kendi motorlarını tasarladılar ve kendi motorlarını yaptılar. Yaptıkları yeni motorlu araç, tahtadan bir mekanik yapısına sahip çift kanatlı uçak ve 12.3 metre genişliğindeydi. Bu yeni aracın pilotu, alt kanatların ortasına, bir tür beşiğin üzerine karın üstü yatardı ve bu beşik sayesinde arka kanatlara yön verirdi. “Wright Flyer 1” uçağı önceden yaptıkları planörden esinlenilmişti. 17 Kasım 1903'te bu uçakla ilk başarılı uçuş gerçekleştirildi ve Wright kardeşler isimlerini tarihe yazdı.

Havacılıkta Öncülük Dönemi (1903 - 1914):

Wright kardeşlerin 1903’te başarıyla gerçekleştirdiği motorlu hava aracı uçuşu “Pioneer Era of Aviation” yani “Havacılığın Öncülük Dönemi”nin başlangıcı olarak kabul edilir. Bu dönemde basit uçaklar, zeplinler ve bu araçlara eklenen erken gelişmeler. Bunların yanında hava balonları ve uçurtmalar da geliştiriliyordu. Bu araçlarının kullanım alanları özel alanlar, spor ve askerîydi. 

Wright kardeşlerin öncülüğünü yaptığı ve geliştirdi uçuş kontrol sistemlerinin önemi 1906’ya kadar görülmemişti. Avrupalı havacılar deneylerini uçuş kontrol sistemlerinin aksine stabil bir mekanik yapıya sahip araçlar yaparak gerçekleştiriyordu. Romen mühendis Traian Vuia Fransa’da geliştirdiği çift kanatlı ve hafif motorlu uçakla 1906’da başarılı bir uçuş gerçekleştirdi ve uçuş kontrol sistemleri bu uçuştan sonra Avrupa’da yaygınlaşmaya başladı. Fransa’daki başarılı uçuştan bir ay sonra Jacob Ellehammer yaptığı tek kanatlı uçağını ip yardımıyla Danimarka’da uçurdu ve 42 metre uçmayı başardı. Jacob Ellehammer’ın başarılı uçuşundan sadece bir gün sonra Fransız havacı Alberto Santos-Dumont, Paris’te halka açık bir uçuş gerçekleştirdi. Alberto Santos-Dumont’un geliştirdiği ve yaptığı uçağın ismi “14-bis” idi. Uçağın başka bir ismi “Oiseau de proie” yani Fransızca “Yırtıcı Kuş” idi. Halk içinde yapılan bu uçuş, birkaç organizasyon tarafından izlendi, ödüllendirildi ve kaydedildi. Bu uçuşun bu kadar popüler olmasının nedeni hem Alberto Santos-Dumont’un üstün mühendislik yetenekleri hem de Paris gibi ünlü ve kalabalık bir metropolde gerçekleşmiş olmasıydı.

Havacılığın öncülük döneminde devletler ve özel kuruluşlar havacılık kuruluşları ve havacılık organizasyonları kurmuştu. Organizasyonların ve kuruluşların yanında şirketler ve fabrikalar da kurulmaya başlanmıştı. Bu kuruluşlara örnek vermek gerekirse Bleriot Aeronautique Louis Bleriot, Aerial Experiment Association, Aero Club de France, Curtiss Aeroplane and Motor Company, Bristol Aeroplane Company (British and Colonial Aeroplane Company), Luftschiffbau Zeppelin GmbH...Havacılık sadece yeni bir ulaşım kaynağı değil, aynı zamanda büyük bir ekonomik kaynak haline gelmeye başlamıştı. Havacılık yarışları ilk başta Fransa olmak üzere Avrupa’da yaygınlaşmaya başladı ve popülerliği kıtalararası oldu. Bu yarışmaların en ünlüleri ise Grande Semaine d’Aviation la Champagne, Gordon Bennett Aviation Trophy, Circuit of Europe, Aerial Derby idi. 

Özetle, Alberto Santos-Dumont’un 1906’daki uçuşundan sonra havacılığın merkezi Fransa oldu. 1909’a kadar Fransa, havacılığa öncülük etti ve bu üç yıl içerisinde havacılık Avrupa ve Amerika’da çok popüler oldu. Havacılığın öncülük döneminden önemli öncüler Wright kardeşler, Alberto Santos-Dumont, Octave Chanute, Gabriel Voisin, Leon Delagrange olarak başlıca sıralanabilir.

Kaynakça:

Smithsonian National Air and Space Museum (Tarih Bilinmiyor) “The First Successful Airplane’’ erişim adresi: https://airandspace.si.edu/exhibitions/wright-brothers/online/fly/1903/index.cfm 

Simple History (30 Haziran 2017) “The Wright Brothers, First Successful Airplane (1903)” erişim adresi: https://youtu.be/YDlk4Ky_ahs 

HISTORY (12 Ekim 2013) “Web Originals : Ask History: Who Really Invented the Airplane? | History” erişim adresi: https://youtu.be/OUo34MpyCH0 

Yarnhub (8 Kasım 2019) “The Red Baron” erişim adresi: https://youtu.be/J0iSyzz4zlc 

Yarnhub (4 Haziran 2021) “The Bravest German Airman” erişim adresi: https://youtu.be/IXx3xi0eVdk 

BBC (27 Haziran 2014) “Planes - WW1 Uncut - Dan Snow - BBC” erişim adresi: https://youtu.be/JbVZGLI8izk 

Real Engineering (29 Nisan 2017) “The Physics of World War 1 Planes feat. The Great War Channel” erişim adresi: https://youtu.be/MI08NGCgISE 

The Great War (11 May 2015) “The Sky Was The Limit - Aviation in World War 1 | THE GREAT WAR” erişim adresi: https://youtu.be/s1oxX4Q6ndo 

Simple History (13 Nisan 2017) “WWI Aircraft: Sopwith Camel” erişim adresi: https://youtu.be/opSbz6iLf2k 

Evolution of Everything (27 Haziran 2020) “The Best Fighter Planes of WW1 (Fokker DR1, Se5a, SPAD XIII)” erişim adresi: https://youtu.be/SbcyBtWu9mU 

Simple History (22 Aralık 2016) “First World War tech: Zeppelins” erişim adresi: https://youtu.be/uZqqWSUirls 

Aviation and space sciences (27 Kasım 2020) “History of Aviation (The pioneer Era)” erişim adresi: https://youtu.be/dxzfJe_sSBc 

The Buzz (23 Ekim 2020) “Top 10 World War I Fighter Planes” erişim adresi: https://youtu.be/6sFYOcFqCHM 

Simple History (18 Mayıs 2018) “ME 262 Jet Fighter” erişim adresi: https://youtu.be/GXDJMvTbu34 

Yarnhub (21 Ocak 2021) “When Me-262s Battled Mustangs Over Germany” erişim adresi: https://youtu.be/ZsjMBMv0w0g 

History Matters (21 Ocak 2021) “What Happened When Kamikaze Pilots Failed or Wimped Out?” erişim adresi: https://youtu.be/_1VoMLwb_oA 

Marc Lanilla, Live Science (14 Mayıs 2014) “The Science of World War I: Airplanes” erişim adresi: https://www.livescience.com/45567-world-war-i-airplanes-bombers-red-baron.html 

FliteTest (2 Ekim 2018) “Top 5 Aviation Innovations In World War 1” erişim adresi: https://www.flitetest.com/articles/top-5-aviation-innovations-in-world-war-1 

Britannica (Tarih Bilinmiyor) “World War 1: Military Aircraft” erişim adresi: https://www.britannica.com/technology/military-aircraft/Bombers 

My Learning (Tarih Bilinmiyor) “First World War Aviation” erişim adresi: https://www.mylearning.org/stories/first-world-war-aviation/820 

Wikipedia (Tarih Bilinmiyor) “History of Aviation” erişim adresi: https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_aviation